Μια κοινωνία χωρίς καθόλου μετρητά: είναι εφικτό;

Μια κοινωνία χωρίς καθόλου μετρητά: είναι εφικτό;

Ψηφιοποίηση της Οικονομίας
Η ψηφιοποίηση των μετρητών είναι ένα πραγματικά παγκόσμιο φαινόμενο: από την πληρωμή ενός ηλεκτρονικού εισιτηρίου ως την αγορά ενός καφέ, οι χρεωστικές κάρτες ή τα κινητά smartphones χρησιμοποιούνται κατά κόρον αντικαθιστώντας μετρητά ή επιταγές!

Ορισμένες χώρες μειώνουν με γοργούς ρυθμούς την χρήση των χαρτονομισμάτων και των κερμάτων. Για παράδειγμα, οι ψηφιακές συναλλαγές της Σιγκαπούρης καλύπτουν το 61% του συνολικού όγκου συναλλαγών, στην Ολλανδία το 60% και στον Καναδά το 57%. Από την άλλη, στη Σουηδία μόλις το 2% των συναλλαγών πραγματοποιούνται με μετρητά, ενώ ένας τυπικός Βρετανός έχει …… όχι περισσότερο από £ 5 στην τσέπη του! Ποια είναι όμως τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα μιας οικονομίας χωρίς μετρητά;
Οφέλη

  • Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές είναι πιο γρήγορες και λιγότερο δαπανηρές
  • Οι on-line πληρωμές καθιστούν το σύστημα πληρωμών πιο αποτελεσματικό.
  • Διευκολύνει τους καταναλωτές
  • Αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης (η διαφθορά, η ροή του μαύρου χρήματος και η φοροδιαφυγή περιορίζονται).
  • Σε ορισμένες χώρες (όπως η Σουηδία) το ποσοστό των ληστειών των τραπεζών έχει μειωθεί δραματικά επειδή πλέον δεν έχουν οι τράπεζες μετρητά.
  • Οι καταναλωτές μπορούν να ελέγχουν το ιστορικό των συναλλαγών προκειμένου να ενημερώνονται για τα έξοδά τους
  • Λιγότερα μετρητά = λιγότερα εγκλήματα
  • Αν χαθεί ή κλαπεί μια κάρτα ή ένα smartphone, οι διαδικασίες επαλήθευσης και ο κωδικός (PIN) ασφαλείας δυσκολεύουν τον οποιοδήποτε επίδοξο κλέφτη να παρανομήσει. Σε περίπτωση κλοπής ή απώλειας μετρητών τα χρήματα απλά…εξαφανίζονται!
  • Λιγότερα μετρητά = περισσότερα δεδομένα
  • Παρέχονται πολλές επιλογές στους τρόπους online πληρωμών.
  • Η ψηφιοποίηση των χρημάτων ωθεί όλο και περισσότερες επιχειρήσεις να διαθέτουν πλέον τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παραδοσιακά βασίζονταν στις συναλλαγές βάσει μετρητών.

Μειονεκτήματα   

  • Προβλήματα στην ασφάλεια των δεδομένων
  • Προβλήματα ιδιωτικότητας
  • Η ηλεκτρονική πληρωμή παρακινεί τους καταναλωτές να αγοράζουν αγαθά ακόμη και αν δεν τα χρειάζονται (ειδικά κατά τη διάρκεια των εκπτώσεων).
  • Οι κάρτες είναι μικροσκοπικές και αν πέσουν σε λάθος χέρια ακολουθούν μπορούν να προκύψουν προβλήματα με δυσάρεστες ή ακόμα και καταστρεπτικές συνέπειες.
  • Οι καταναλωτές νιώθουν άβολα όταν απαιτείται να προσθέσουν προσωπικά δεδομένα, ή να συμπληρώσουν φόρμες πληκτρολογώντας εκατοντάδες χαρακτήρες πριν τελειώσουν μια συναλλαγή.
  • Οι online συναλλαγές δεν έχουν υπόσταση στο μυαλό του καταναλωτή συγκριτικά με αυτές που πραγματοποιούνται με μετρητά.
  • Οι χρήστες μπορεί να επαναλάβουν τη διαδικασία πληρωμής όταν δεν είναι βέβαιοι εάν έχει ολοκληρωθεί η συναλλαγή οπότε η χρέωση μπορεί να γίνει δυο φορές.
  • Αν μια συναλλαγή ¨στεφτεί¨ με αποτυχία ο καταναλωτή πιθανό να μην ξανακάνει online αγορές.
  • Οι καταναλωτές υφίστανται έλεγχο στις οικονομικές τους συναλλαγές από την τράπεζα ή την κυβέρνηση (πχ δέσμευση χρημάτων, capital controls κ.α.)
  • Ένα ψηφιακό τεχνολογικό πρόβλημα ή μια επίθεση (hackers) στον κυβερνοχώρο μπορεί να προκαλέσουν οικονομικό χάος
  • Κάποιες μικρότερες εταιρείες αδυνατούν να ενσωματώσουν την ψηφιακή τεχνολογία στις λειτουργίες τους.
  • Στον χώρο του retail η προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες και η εκπαίδευση του προσωπικού αποτελεί τροχοπέδη.

Παρόλα αυτά, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν θετικά τις πληρωμές μέσω καρτών ή κινητών smartphone προσφέροντας στους καταναλωτές διάφορες υπηρεσίες. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ο καταναλωτής να αποδώσει σε κάθε συναλλαγή μια συγκεκριμένη αξία. Πρέπει δηλαδή να καταστεί σαφές ότι κάνοντας online αγορές θα έχει κάποια ανταπόδοση.
Αλήθεια….πόσο κοντά είμαστε χρονικά σε μια παγκόσμια οικονομία χωρίς καθόλου μετρητά; Η σταδιακή εξάλειψη των χαρτονομισμάτων και των κερμάτων θα συνεχιστεί όμως τα μετρητά θα συνεχίσουν να αποτελούν τον δεύτερο πιο σημαντικό τρόπο πληρωμών, για ορισμένους υποστηρικτές τουλάχιστον μέχρι το 2027 και για άλλους τουλάχιστον για τις επόμενες τρεις γενιές!